بررسی اثر تنش‌ خشکی و شوری برخصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی Satureja hortensis L.

Authors

  • صدیقه فابریکی اورنگ 1استادیار، گروه تولید و اصلاح نباتات، دانشگاه بین‌المللی امام‌خمینی (ره)، قزوین، ایران
Abstract:

گزارش‌های زیادی مبنی بر افزایش متابولیت‌های ثانویه در گیاهان دارویی تحت تاثیر تنش‌های محیطی وجود دارد. به همین منظور، جهت بررسی اثر تنش‌های خشکی متوسط و شدید (70 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و شوری (50 میلی‌مولار نمک NaCl) بر برخی از پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی مرزه تابستانه شامل وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، ارتفاع بوته، طول ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی، تعداد برگ و شاخه فرعی، میزان کلروفیل کل، a و b، آنتوسیانین، فلاونوئید و آلکالوئیدکل در برگ و ریشه، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی (CRD) با چهار تکرار و چهار تیمار در دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) در سال 1395 اجرا شد. ترکیبات بیوشیمیایی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری سنجش شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی و شوری، نوع بافت گیاهی و اثر متقابل آنها اختلاف آماری معنی‌داری (01/0P≤) از نظر تمام ترکیبات بیوشیمیایی بجز فلاونوئید داشتند. نتایج نشان داد که تنش شوری تاثیر منفی بر صفات مورفولوژیکی مرزه نداشته و در تنش شوری نسبت به عدم تنش، ارتفاع بوته (از 4/18 به 8/19 سانتی‌متر)، تعداد برگ (از 33 به 36) و وزن تر ریشه (از 05/0 به 08/0 گرم) افزایش معنی‌داری داشت و وزن تر اندام هوائی (به ترتیب با 5/0 و 52/0 گرم)، وزن خشک اندام هوائی (با 08/0 و 07/0 گرم)، وزن خشک ساقه (با 03/0 و 03/0 گرم)، وزن خشک ریشه (با 02/0 و 016/0 گرم) و وزن خشک برگ (با 04/0 و 04/0 گرم) بدون اختلاف معنی‌دار در یک کلاس آماری قرار گرفتند. اما تمام صفات در تنش خشکی نسبت به عدم تنش کاهش معنی‌داری یافتند و مشخص گردید که مرزه تابستانه نسبت به شوری مقاوم و در برابر خشکی حساس است. میزان آلکالوئید کل تحت تنش خشکی شدید (OD.g-1.DW 173/0) و تنش شوری (OD.g-1.DW 16/0) نسبت به عدم تنش (OD.g-1.DW 12/0) به‌ترتیب 44 و 33 درصد افزایش نشان داد. میزان کارتنوئید با افزایش شدت تنش خشکی کاهش یافت، در حالیکه تحت تنش شوری (133/0 میلی‌گرم درگرم بافت تر) نسبت به عدم تنش(12/0 میلی گرم در گرم بافت تر) افزایش داشت. محتوای فلاونوئید تحت تاثیر تیمارهای تنش قرار نگرفت در حالیکه میزان آنتوسیانین طی تنش‌های خشکی و شوری (به‌ترتیب با مقادیر 67/0 وOD.g-1.FW 62/0) کاهش معنی‌داری نسبت به شرایط عدم تنش (OD.g-1.FW23/1) نشان داد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اثر تنش خشکی و شوری برخصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی satureja hortensis l.

گزارش های زیادی مبنی بر افزایش متابولیت های ثانویه در گیاهان دارویی تحت تاثیر تنش های محیطی وجود دارد. به همین منظور، جهت بررسی اثر تنش های خشکی متوسط و شدید (70 و 40 درصد ظرفیت زراعی) و شوری (50 میلی مولار نمک nacl) بر برخی از پارامترهای مورفولوژیکی و بیوشیمیایی مرزه تابستانه شامل وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی، ارتفاع بوته، طول ریشه، نسبت ریشه به اندام هوایی، تعداد برگ و شا...

full text

ارزیابی اثر سالیسیلیک اسید و اکسین بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه مرزه (Satureja hortensis L.) تحت تنش خشکی و شوری

این پژوهش به‌منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر با سالیسیلیک اسید و اکسین در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانه‌زنی و خصوصیات رشد گیاه مرزه، در سال 1394 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد به صورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمارهای سالیسیلیک اسید تحت تنش شوری و اکسین تحت تنش خشکی انجام شد. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش اول شامل سه سطح اسید ...

full text

بررسی اثر تنش خشکی بر برخی شاخص های فتوسنتزی و رشدی گیاه مرزه (.Satureja hortensis L)

برای مدیریت بهتر عملکرد گیاه تحت شرایط تنش آبی و بررسی وضعیت رشد گیاه، تعرق، هدایت روزنه‌ای، توان فتوسنتزی گیاه (فرآیند اصلی تعیین‌کننده رشد گیاه) و رنگیزه های فتوسنتزی (کلروفیل a، کلروفیل b و کاروتنوئید) آزمایشی به صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان در سال 1396 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی در چهار سطح (شاهد، 80، 60 و 40 درصد نیاز آبی گیاه) ب...

full text

ارزیابی اثر سالیسیلیک اسید و اکسین بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه مرزه (Satureja hortensis L.) تحت تنش خشکی و شوری

این پژوهش به‌منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر با سالیسیلیک اسید و اکسین در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانه‌زنی و خصوصیات رشد گیاه مرزه، در سال 1394 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد به صورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمارهای سالیسیلیک اسید تحت تنش شوری و اکسین تحت تنش خشکی انجام شد. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش اول شامل سه سطح اسید ...

full text

بررسی اثر کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Satureja hortensis L.

مرزه تابستانی (Satureja hortensis L.) یکی از گیاهان ارزشمند دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثر کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی Satureja hortensis L.بود. مطالعه حاضر به­صورت فاکتوریل در قالب بلوک­های کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهر گلمکان ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 3

pages  23- 35

publication date 2016-12-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023